Çatının kar yüküne dayanımına;

• Çatının şekli, eğimi,
• Çatı yüzeyinin pürüzlülüğü,
• Çatıda bulunan yapısal engeller,
• Yapının rüzgâr alma durumu,
• Yapı-çatı arası ısı geçişi,
• Çatının güneş alma durumu

gibi parametreler etki etmektedir. Çatıların yükü kaldırabilmesi için, tüm bu parametrelerin göz önünde bulundurularak, uygun bir tasarımların yapılması yapının güvenliği için son derece önemlidir.

Öncelikle çatı çökmelerinin yaşanmaması için aşağıdaki durumların gözetilmesi gerekmektedir:

• Yapının ve çatının kullanımına uygun olarak tasarlanmış, çatının statik ve mimari projeleri hazırlanmış, yetkili birimlerce kontrolü sağlanmış ve yapı projeye uygun inşaa edilmiş olmalıdır.
• Yapılarda taşıyıcı unsuru etkileyen; yapı inşaat alanını, emsal konu alanını, taban alanını, bağımsız bölüm sayısını, ortak alanların, bağımsız bölümlerin alanını veya kullanım amacını değiştiren işlemlere esaslı tadilat denilmektedir. Çatıda esaslı bir tadilat yapılacak ise, tadilat uygun şekilde projelendirilmiş ve uygulanmış olmalıdır.
• Çatı çökme sebeplerinde bakım eksikliği ana etken olmasa da, tali bir etken olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sebepten, bakımı yapılmayan çatıların zamanla dayanımının azalması söz konusu olabilir. Çatıların belirli aralıklarla kontrol edilmesi, temizlenmesi, kırılan çatlayan olukların yerine yenilerinin yapılması, çatıda suyu tahliye eden sistemlerin kontrol edilmesi, zarar görmüş kaplama malzemelerinin değiştirilmesi, akma yapan yerlerin tespit edilmesi ve onarılması, izolasyon hasarlarında izolasyon iyileştirmesi gibi bakım işlemleri düzenli olarak yapılmalıdır.
• Çatı taşıyıcı sisteminde bükülme, kopma, sehim, ezilme, paslanma ya da eksiklik tespiti varsa gerekli yapı statiğini korumak amaçlı fenni yeterliliği olan kişi/kuruluşlara ölçülebilir mühendislik yöntemleri ile çatı dayanımına dair kontrol yaptırılarak gerekli önemler alınmalıdır.

Bu gerekliliklerin yanı sıra, özellikle yoğun kar yağışı yaşanan bölgelerde yer alan yapılar için aşağıdaki durumlara özellikle dikkat edilmelidir.

• Kış mevsimi öncesi çatı oluklarının mutlaka bakımları yapılmış olmalı ve oluklarda bir tıkanma olmadığına ilişkin kontroller düzenli olarak sürdürülmelidir.
• Bina oluğundaki suyun akışının sağlanamaması ve olukta su bulunması, zamanla çatı dayanımı ile ilgili problemlere yol açabilecektir. Eriyen kar sularının serbestçe yağmur kanallarına gittiğinden emin olunmalı, kar erimesinden sonra yağmur oluklarındaki suyun gece-gündüz ısı farkından donabileceği, ertesi gün eriyecek kar sularının donmuş yağmur oluklarından akamayarak taşma ve göllenmelere neden olabileceği unutulmamalıdır.
• Çatı bağlantılarının düzenli olarak kontrolleri sağlanmalı, eğimli çatılarda meydana gelen düzleşmeler ise giderilmelidir.
• Özellikle düz çatılar başta olmak üzere, çatılarda göllenme konusunda da duyarlı olunmalı, çözülmenin sebep olacağı potansiyel göllenme sorunları için sık sık kontrol edilmelidir.
• Çatıda biriken karın minimum seviyede tutulabilmesi için yağış yoğunluğuna bağlı olarak belirlenmiş periyotlarda temizliği sağlanmalıdır.
• Çatı temizliği esnasında yüksekte çalışma kurallarına azami özen göstermeli ve gerekli güvenlik önlemleri alınarak buzlanmanın getirdiği kayma/düşme riskleri doğru şekilde bertaraf edilmelidir.
• Çatı temizliği yapılırken zeminde alan sınırlaması yapılması kesinlikle ihmal edilmemelidir.
• Bütün bunların yanı sıra yağmur oluklarından ve çatı kenarlarından sarkan buzlar da üzücü olaylara sebebiyet verebilmektedir. Bu nedenle gerek yağmur oluğundan gerekse çatıdan aşağıya doğru sarkan buz sarkıtları temizletilmeli, sarkıtlar temizlenene dek bölgedeki yaya trafiği engellenmelidir.
• Yoğun kar yağışının söz konusu olduğu ve yukarıda yer alan önlemlerin sağlanamadığı durumlarda özellikle depo, sundurma gibi alanlara dikkat edilmeli, bu alanların kullanımı olanaklar elverdiğince sınırlandırılmalıdır.

Dikkat edeceğimiz bu hususlarla, kış aylarına yönelik kar yağışlarından alabileceğimiz hasarların önüne geçebiliriz.

Sağlıklı günler dileriz.