Birçok eğitim sunumunda bahsedilen tanımların çok üstünde bir kavram olan ergonomi, iş sağlığı ve güvenliği sürecinin bir parçası değil, neredeyse kendisidir.
Birçok eğitim sunumunda bahsedilen tanımların çok üstünde bir kavram olan ergonomi, iş sağlığı ve güvenliği sürecinin bir parçası değil, neredeyse kendisidir. Bir iş istasyonunda yapılan işlerin ve çevresinin ergonomik olduğunun söylenebilmesi için; zararsız, yapılabilir, dayanılabilir ve beklenebilir olması ile birlikte, çalışanda memnuniyet duygusu oluşturma kriterleri aranmalıdır.
Zararsız iş; çalışanın, işin kendisi veya çevresinden kaynaklanan fiziksel, biyolojik veya psikososyal etkenler nedeniyle zarar görme ihtimali olmayan iş olarak ifade edilmektedir. Bir insanın fiziksel veya zihinsel olarak bir seferde yapabileceği iş miktarının doğası gereği sınırları vardır. Kabul edilebilir sınırların aşmayan işleri ise yapılabilir iş, işin çalışan kişinin yaş, cinsiyet, bilgi, yetenek ve deneyimine göre tasarlanmasına da beklenebilir iş denilmektedir. Bir işin aynı kişi tarafından sürdürülebilir halde yapılabilir olması gerekmektedir. Örneğin, sabah işbaşı yaparak gün boyunca çalışan işçinin mesai sonunda evine gidip bir sonraki sabah işe geldiğinde fiziksel, ruhsal ve sosyal açıdan bir önceki gün kadar sağlıklı olması gerekmektedir. Bu çalışma şekli dayanılabilir işi ifade etmektedir. Yapılan işin bu nitelikleri içermesinin yanı sıra çalışanda memnuniyet duygusu oluşturması da gerekmektedir. Esasında çalışanın, işin kendisinden ve sosyal çevresinden mutlu olması çalışmanın ana hedefi olmalıdır. Ancak bu durumun, yaşanılan Dünya gerçekliğinde değerlendirecek olması halinde, çalışmadan mutsuz olunmaması bile makul seviye olarak görülebilmektedir.
Bu kriterlerin sağlandığı bir işyerinde; iş kazası ve meslek hastalıkları riskleri ile iş günü kayıpları azalırken, performans, kalite ve verimlilik artmaktadır. Bu çıktı direkt olarak çalışanın, işverenin ve ülkenin kazancına fayda sağlayacaktır.
İşyerlerinde işyeri ve çalışana ait ergonomik ve psikososyal risklerin tespiti ve ölçümü sonrası gerekli mühendislik, tıbbi ve sosyal çözümlerin bir program sürecinde uygulandığı uzun erimli ergonomi çalışmaları yapmak son derece önemlidir. Ergonomi çalışmaları kapsamında işyerine ait; işyeri yönetim süreçleri, iş metodu ve yükü, örgüt kültürü ve iklimi, işyerinde beslenme, işyerindeki eğitimlerin bilgi, tutum ve davranış değişikliği kazandırma düzeyi, iş kıyafetlerinin ergonomisi, işyeri binası ve eklentilerinin ergonomisi, iş istasyonlarının ve süreçlerinin ergonomisi, fiziksel, kimyasal ve biyolojik riskler, işletmede bakım işlerinin planlı olup olmaması, mola uygulamalarının yeterlilik düzeyi gibi birçok risk değerlendirmelidir. Ergonomi çalışmalarında, çalışanların iş yaptığı aktiviteler, kültürel yapı, yaşam tarzı, çalışanın fiziksel ve zihinsel performans yeteneği, iş tecrübesi, ruhsal yapı, boy kilo dengesi, doğumsal veya sonradan kazanılmış hastalıklar, sigara, alkol, uyuşturucu madde kullanımı, bireysel hijyen düzeyi, yaş, cinsiyet gibi çalışana ait riskler de gözetilmelidir.
İşyeri ve çalışana ait risklerin gözetilmesi ve gerekli iyileştirmelerin yapılması, “hayatta ve sağlıklı kalabilmeyi” çağrıştıran iş sağlığı ve güvenliği ve bununla yetinmeyerek çalışanların hayat kalitelerini de arttırmayı hedefleyen ergonomi disiplininin optimum şekilde uygulanmasını sağlayarak, çalışma hayatının yeni bir boyut kazandırarak, fayda sağlaması kaçınılmazdır.








