728 x 90

Hepatit B Hakkında Merak Edilenler

Hepatit B Hakkında Merak Edilenler

Hepatit B virüsü, halk arasında sarılık olarak bilinen Hepatite yani karaciğer iltihaplanmasına neden olan bir virüstür. 2015 yılı rakamlarına göre

Yılda 1,34 milyon insanın ise bu virüs tiplerine bağlı hastalıklardan öldüğü tahmin edilmektedir. Dünya Sağlık Örgütü verilerine göre 2015 yılında dünya çapında 885 bin kişi akut veya kronik Hepatit B hastalığı nedeniyle hayatını kaybetmiştir Karaciğer kanser çeşitlerinde biri olan Hepatosellüler karsinom’un en sık sebeplerinden biri de Hepatit B virüsüdür. Tedavi olmadığı süreçte virüs siroza neden olmaktadır.

 Hepatit B virüsünün bulaş yolları dünya genelinde farklılık göstermektedir. Bizim ülkemizin olduğu Asya ve Afrika’da bulaş daha çok anneden bebeğe ve kullanılmış enjektörlerin başka biri tarafından kullanılması şeklinde olmaktadır. Batı ülkelerinde ise geçiş daha çok yetişkin yaşlarda olmaktadır.

HBV ’nin Dünya’da ki prevalansı 2015’te %3,5 olarak belirlenmiştir. Prevalans oranı Afrika’da %6,1 ve Batı Pasifik Bölgesi’nde %6,2 ile en yüksek düzeydedir. Türkiye’de HBs Ag pozitif ( hepatit b taşıyıcılığı) oranı % 1.7 – 21 arasında değişmektedir. Hastalık en fazla Eskişehir, Diyarbakır, Antalya, Adana, Erzurum ve Sivas’ ta bulunmuştur. Hastalığın en sık saptandığı yaş 40-60 arasındadır.

 Meslek gruplarına bakıldığında sağlık çalışanlarında %2-15, temizlik işçilerinde % 8, berberlerde % 5-14 oranında hastalık saptanmıştır. Gebelerde yapılan bir taramada ise bu oranın % 16’lara kadar çıkabildiği gösterilmiştir. HBV’nin anneden bebeğe geçişi gebelik döneminde, doğum sırasında ve doğumdan sonraki dönemde gerçekleşebilmektedir. Gebelikte HBV enfeksiyonu geçiren annenin gebeliğinin ilk üç ayında bebeğe geçiş oranı %10 iken, son uç ayda bu oran %60-90’a çıkmaktadır.

 Hepatit  B kan yolu ile ve cinsel yolla bulaşan hastalıklar arasında yer alır.  Geçiş yollarını sıralayacak olursak;

  1. Doğum esnasında anneden bebeğe bulaşma ( bu oran Hbe Ag pozitif anneden doğan bebeklerde %70-90, Hbe Ag negatif anneden doğan bebeklerde %10-40’tır) ,
  2. Erken çocukluk döneminde taşıyıcı anne veya babadan geçiş ( burada geçiş bütünlüğü bozulmuş deri ve mukozalardan olmaktadır, annesi Hbs Ag pozitif olan bebekler eğer doğumda bu virüsü almadılarsa ilk 5 yaşa kadar bulaş olasılığı %40 olabilmektedir),
  3. Cinsel yolla ( en fazla risk homoseksüellerdedir, eşi Hepatit B taşıyanlar ve çok eşlilerde riskli altındadır),
  4. Hepatit B taşıyan kişinin kullandığı iğnenin batması,
  5. Hepatit B taşıyan kişinin kanının verilmesi,
  6. Tam sterilizasyon yapılmadan Hepatit B’li hastanın kullandığı manikür setinin kullanılması,
  7. Diş yaptırırken tam sterilizasyon yapılmadan Hepatit B’li hastaya kullanılan malzemelerin kullanılması,
  8. Organ nakli olmak,
  9. Hemodiyalize girmek,
  10. Akupunkturda aynı iğnenin başkasında kullanılması,
  11. Sağlık çalışanları,
  12. Dövme ve piercing yaptırmakla bulaşabilir.

Tüm bu bulaş yollarının bilinmesine rağmen erişkin hastaların yaklaşık %30’u Hepatit B virüsünü nasıl aldığını bilmemektedir.

Aslında özetlenecek olursa kan ve cinsel yolla bulaşan hastalık grubundadır. Bu nedenle önlem alabilmek için bulaş yolarının neler olabileceğini doğru bilmek gerekir.

Aynı tabakta yemek yemek, sarılmak, tokalaşmak, hapşırmak, el sıkışmak, aynı giysileri kullanmakla geçmez.

Ancak diş fırçası, jilet, tırnak makası, iğne veya enjektör, manikür seti gibi kan bulaşının olabileceği malzemelerin ortak kullanılmaması gereklidir. Su ile bulaş yoktur. Virüs sperm sıvısında, vajina salgısında, tükürük, ter ve gözyaşında bulunabilir. Ancak burada ki virüs miktarı kandakinin çok çok azdır. Tükürük, ter ve gözyaşı bulaş için önemli bir risk olarak kabul edilmemektedir.

Hepatit B hastalığından korunmada en etkili yol ise aşılamadır. Türkiye’de Hepatit B aşısı 1998 itibarıyla rutin çocukluk çağı aşı takviminde yer aldı. Bakanlığın, Genişletilmiş Bağışıklama Programı kapsamında Hepatit B aşılamaları yüksek öncelikli stratejileri arasında yer aldı. Türkiye’de, Hepatit B aşısı bebeklere ilk dozu doğumda, 2. ve 3. dozları ise 1 ve 6 aylıkken uygulanıyor. Risk grubundaki yetişkin kişilere ise 0, 1 ve 6 ay takvimi ile 3 doz olarak ve ücretsiz uygulanıyor. Sonuç olarak Hepatit B aşısı olan önlenebilen sinsi bir hastalıktır. Siz de bu mikrobu hiç farkında olmadan taşıyor olabilirsiniz. Bu nedenle çok geç kalmadan mutlaka gereken testleri yaptırmalı aşı veya takip/ tedavi için bir sağlık merkezlerine başvurmalısınız.

Uz.Dr. Rezan Harman Günerkan

Rezan Harman 1977 Malatya doğumludur.  Evli ve 1 çocuk annesidir. İlk, Orta ve Lise eğitimini Mersin’de tamamladı. Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi mezunu olan Harman, uzmanlık eğitimini, Akdeniz Üniversitesi Enfeksiyon Hastalıkları ve Klinik Mikrobiyoloji bölümünde tamamladı. Şanlıurfa ve Gaziantep’te çalıştıktan sonra 2018 yılından itibaren Mersin’de Toros Devlet Hastanesinde uzman doktor olarak çalışmaktadır. Sanko Holding’ te 2014-2018 yılları arasında iş yeri hekimliği yaptı. 2020 yılından itibaren Tez Medikal’ e bağlı olarak işyeri hekimi olarak hizmet vermektedir.